Emeklilik sistemi, sigorta başlangıç tarihlerine göre farklı kurallar içermeye devam ederken, birçok kişi hangi şartlarda ve ne zaman emekli olacağını merak ediyor. Özellikle Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinden yararlanamayanlar için emeklilik tarihleri ve prim gün şartları büyük önem taşıyor. Uzmanlar, sigorta başlangıç tarihlerine göre farklı senaryoları değerlendirerek hangi koşullarda emekli olunabileceğini açıkladı.
Türkiye'de sigortalılık durumu üç ana döneme ayrılıyor: 08 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar, 09 Eylül 1999 - 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanlar ve 1 Mayıs 2008 sonrası sigortalı olanlar. Bu grupların her biri için farklı emeklilik şartları uygulanıyor.
EYT KAPSAMINA GİRMEYENLER İÇİN EMEKLİLİK ŞARTLARI
08 Eylül 1999 ve Öncesi Sigortalı Olanlar:
Bu tarihe kadar sigorta girişi olan kişiler EYT düzenlemesine dahil ediliyor. Ancak, prim gün şartlarını tamamlayamayanlar için emeklilik süreci değişkenlik gösteriyor. Bu gruba girenler, sigorta başlangıç tarihine göre 5 bin ila 5 bin 975 prim günü arasında bir gün sayısını tamamladıklarında yaş şartı olmadan emekli olabiliyor.
Ancak, gerekli prim gününü dolduramayanlar için 3 bin 600 prim günü ile emeklilik seçeneği de bulunuyor. Bu durumda, kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olabiliyor.
09 Eylül 1999 - 30 Nisan 2008 Arasında Sigortalı Olanlar:
Bu dönemde sigorta girişleri olanlar için emeklilik şartları daha farklı bir sistemle belirleniyor. Kadınlar 58 yaşında, erkekler ise 60 yaşında emekliliğe hak kazanabiliyor, ancak bunun için 7 bin prim gününü doldurmaları gerekiyor.
Eğer 7 bin prim günü tamamlanamıyorsa, ikinci bir seçenek olarak 4 bin 500 prim günü ve 25 yıllık sigortalılık süresi şartı devreye giriyor. Bu durumda da kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor.
1 Mayıs 2008 Sonrası Sigortalı Olanlar:
Bu grupta yer alanlar için kademeli bir yaş şartı uygulanıyor. Emeklilik yaşı, 7 bin 200 prim günü tamamlama tarihine göre kadınlar için 58 ila 65 yaş, erkekler için ise 60 ila 65 yaş aralığında değişiyor.
Ayrıca, ilk sigortalılık tarihine bağlı olarak kadınlar 61, erkekler ise 63 yaşında 4 bin 600 ila 5 bin 400 prim günüyle emekli olabiliyor.
EMEKLİLİĞE HAZIRLANIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Emekli olmayı planlayanların, sigortalılık statüsünü ve prim günlerini dikkatle takip etmesi gerekiyor. İşte uzmanların emeklilik sürecinde dikkat edilmesi gerekenler konusunda verdiği önemli uyarılar:
- Sigorta başlangıç tarihinizi kontrol edin: Sosyal Güvenlik Kurumu hizmet dökümünüzden hangi sigorta sistemine tabi olduğunuzu öğrenerek emeklilik şartlarınızı belirleyin.
- Kısmi emeklilik veya normal emeklilik seçeneklerini değerlendirin: Prim gün sayınız eksikse kısmi emeklilik şartlarını araştırarak sizin için en uygun seçeneği belirleyin.
- Primlerinizin eksiksiz ödendiğinden emin olun: İşveren tarafından yatırılan primlerin tam olup olmadığını kontrol edin. Eksik primler borçlanma yoluyla tamamlanabiliyorsa, bu seçeneği değerlendirin.
- Son 2 bin 520 gün kuralına dikkat edin: 30 Nisan 2008 tarihine kadar sigortalı olanların son 2520 prim günü hangi sigorta statüsüne aitse, o statüden emekli olacaklarını bilmeleri önemli.
- E-Devlet üzerinden düzenli kontrol yapın: Emeklilik için tüm şartlarınızı tamamladığınızda, e-Devlet üzerinden başvuru yaparak emeklilik işlemlerini başlatabilirsiniz.