Tükenmişlik sendromunun tanımı 1974 yılında ilk olarak Herbert Freudenberger tarafından yapılmıştır. Hastalık için pek çok araştırma ve teşhis mevcuttur. Hastanelerde yer alan tanı testleri bunlar arasında yer almaktadır. Tanı testlerinden en sık kullanılan Maslach ölçeğidir. Bu ölçek Christina Maslach tarafından geliştirilmiştir.
Tükenmişlik Sendromu Belirtileri
Sendrom belirtileri oldukça fazladır. Bu sendroma yakalanan insanlar aşağıdaki belirtilerden birini ya da birden fazlasını sergileyebilmektedir:
- Bedenin tükenmişlik hissi
- Karamsarlık durumu
- Duyguların tükenmişlik hissi
- Kişinin sürekli kafasında duran düşünceler
- İşten soğuma
- Basit işlerin bitirilememesi
- Umutsuz durumlar
- Değersiz hissetme
- Unutkanlık
- Dalgınlık
- Sürekli olarak yorgun hissetme
- Dikkat dağınıklığı ve odaklanma sorunları
- Başın, sırtın ve bacakların senkron olarak ağrıması
- Kalp çarpıntısının oluşumu
- Soluk almada güçlük
- Uykuda yaşanan problemler
Tükenmişlik Sendromu Nedenleri
Sendromun sebepleri arasında kişinin yaşam şekli yer almaktadır. Tükenmişlik sendromu bireylerin hem özel yaşamlarından hem iş hayatlarından hem de sosyal yaşamlarından kaynaklı ortaya çıkabilmektedir. Pek çok insanın faaliyet gösterdiği, yoğun iş tempolu alanlarda tükenmişlik sendromu daha fazla yaşanmaktadır. Kişinin hayatında devamlı olarak hayati karar almasını gerektiren bir durum var ise bu da strese neden olabilmekte ve sendrom oluşturabilmektedir.
Devamlı olarak rekabet gerektiren ortamlarda da tükenmişlik sendromu oluşabilmektedir. Titiz işlerin hızlı bir şekilde yetiştirilmesi gerekiyor ise işçilerde çeşitli sorunlar baş gösterebilmektedir.
Yukarda sayılan durumların haricinde de kişilerde tükenmişlik sendromu oluşabilmektedir. Bu durumlar arasında kişisel faktörler yer almaktadır. Genellikle istemediği bir duruma hayır diyemeyen ve mükemmeliyetçi bir yapıya sahip olan insanlarda bu sendromun görülme olasılığı daha yüksektir.
Sendroma Tanı Koyma
Tükenmişlik sendromuna tanı koymak isteyen uzmanlar ilk olarak hastanın anamnezini almaktadır. Psikolog ya da psikiyatr tarafından yapılacak muayenede sendrom varlığı saptanır ise hastanın tedavi edilmesine başlanmaktadır. Tanı koyma esnasında Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MBI) kullanılmaktadır. Bu ölçek sayesinde duygusal tükenmişlik, başarısızlık ve çevreye duyarsızlık saptanabilmektedir. Tükenmişlik sendromu skalanın puanlanması ile anlaşılmaktadır.