10. Yargı paketiyle ceza süreleri kısalıyor denetimli serbestlik uzuyor

Adalet Bakanlığı tarafından titizlikle yürütülen hazırlık çalışmaları, ceza adalet sisteminin etkinliğini artırmayı ve cezasızlık algısını ortadan kaldırmayı hedefliyor. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un Nisan 2025’te yaptığı açıklamalar, kamuoyunda büyük yankı uyandırdı. Peki, bu düzenlemeler neler getirecek?

CEZA İNFAZINDA YENİ YAKLAŞIM: 4’TE 4 YERİNE 4’TE 3

Mevcut infaz sisteminde, aynı suçu tekrar işleyen (mükerrer) mahkumlar için cezalar oldukça katı. İkinci kez suç işleyenler cezalarının üçte ikisini, üçüncü kez suç işleyenler ise cezalarının tamamını (4/4) cezaevinde geçirmek zorunda. Bu durum, özellikle mükerrer suçluların iyi hal indirimlerinden yararlanmasını zorlaştırıyor ve rehabilitasyon süreçlerini olumsuz etkiliyor.

10. Yargı Paketi ile bu oranlarda önemli bir değişiklik öngörülüyor. Adalet Bakanı Tunç, 4’te 4 infaz oranı yerine 4’te 3 gibi bir alternatifin değerlendirildiğini açıkladı. Örneğin, 4 yıl hapis cezası alan bir mükerrer suçlu, yeni düzenlemeyle cezasının 3 yılını tamamlayarak koşullu salıverilme hakkından faydalanabilecek. Bu değişiklik, ceza adalet sisteminde daha adil bir yaklaşım benimsenmesini ve cezasızlık algısının kırılmasını amaçlıyor. Ancak, ağır suçlar (terör, cinsel suçlar, uyuşturucu ticareti) bu düzenlemenin dışında tutulacak.

DENETİMLİ SERBESTLİK VE COVİD-19 DÜZENLEMESİ GENİŞLİYOR

10. Yargı Paketi’nin en dikkat çeken başlıklarından biri, denetimli serbestlik sürelerinde yapılacak değişiklikler. Mevcut sistemde denetimli serbestlik süresi genellikle 1 yıl olarak uygulanıyor. Ancak yeni taslakta, bazı suçlar için bu sürenin 2 yıla kadar uzatılması planlanıyor.

Ayrıca, 2020 yılında Covid-19 salgını nedeniyle başlatılan ve 31 Temmuz 2023’e kadar uzatılan denetimli serbestlik düzenlemesi de yeniden gündemde. Bu düzenlemeden, belirtilen tarihten önce suç işleyen ancak cezası kesinleşmediği için yararlanamayan mahkumlar faydalanamamıştı. Yeni paketle, bu mahkumlar için eşitlik ilkesine dayalı bir çözüm üretilmesi planlanıyor. 31 Temmuz 2023 öncesi suç işleyen ve cezası kesinleşmemiş olanlar, yeni düzenlemeyle denetimli serbestlikten yararlanabilecek.

GENEL AF TARTIŞMALARI VE PAKETİN YASALAŞMA SÜRECİ

Kamuoyunda 10. Yargı Paketi’ne dair en çok merak edilen konulardan biri, genel af ya da kısmi af beklentisi. Adalet Bakanı Tunç, katıldığı bir canlı yayında bu konuya açıklık getirdi: “Genel af gündemimizde yok. Kişiye yönelik bir düzenleme ya da af söz konusu değil. Amacımız, hasta ve yaşlı mahkumların insani koşullarda cezalarını çekebilmesi ve cezaevlerindeki şartların iyileştirilmesi.”

Bakan, özellikle ağır sağlık sorunları olan mahkumlar ile yaşlı hükümlülerin erken tahliye edilebilmesi için alternatif infaz yöntemlerinin değerlendirildiğini vurguladı. Paket, iyi hal indirimlerini daha objektif bir şekilde düzenlemeyi, hafif suçlardan hüküm giyen mahkumlara erken tahliye imkanı sunmayı ve cezaevlerindeki aşırı doluluğu azaltmayı hedefliyor. Ancak, şiddet, cinsel suçlar ve uyuşturucu ticareti gibi ağır suçlar bu düzenlemelerden muaf tutulacak.