Fizikte İvme Nasıl Bulunur, İvme Formülü Nedir?

Fizik dünyasının en önemli kavramlarından biri olan ivme, özellikle 9. sınıf konusu olduğu için özellikle bu sınıfın dersini alan öğrencilerinin ilgisini çeken bir konudur.

İvme, basitçe bir nesnenin hızındaki değişim oranı olarak tanımlanabilir. Yani, bir nesnenin ne kadar hızlı hızlandığını veya yavaşladığını gösterir. İvme formülü ise şu şekildedir…

İVME NASIL HESAPLANIR?

İvmeyi hesaplamak için kullanılan temel formül a = Δv / Δt şeklindedir. Burada 'a' ivmeyi, 'Δv' hızdaki değişimi ve 'Δt' zaman içindeki değişimi temsil eder. Bu formül, hızın saniye kare başına metre cinsinden (m/s²) nasıl değiştiğini ölçmemizi sağlar.

İvme denklemini şöyle de yazabiliriz: a = v ( f ) - v ( i ) ÷ t ( f ) - t ( i )

İvme hesaplamasında dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Örneğin, son hızdan ilk hızı çıkarmak gerekir. Aksi takdirde, ivmenin yönü yanlış hesaplanmış olur. Eğer başlangıç zamanı belirtilmemişse, sıfır kullanılabilir. Son hız ilk hızdan düşükse, bu durumda ivme negatif olur, yani nesne yavaşlıyor demektir.

FARKLI İVME TÜRLERİ VE FORMÜLLERİ

İvmenin farklı türleri ve bunlara ait özel formüller bulunmaktadır. Örneğin, açısal ivme formülü

a = Δω / Δt şeklindedir.

Burada 'Δω' açısal hızdaki değişimi ifade eder. Açısal ivmenin birimi genellikle radyan/saniye² olarak belirtilir.

Bir diğer önemli ivme türü ise merkezcil ivmedir. Merkezcil ivme, dairesel hareket yapan bir cismin ivmesini ifade eder. Merkezcil ivme formülü ac = v²/r veya ac = rω² şeklinde yazılabilir. Burada 'v' hızı, 'r' yarıçapı ve 'ω' açısal hızı temsil eder.

Newton'un ikinci hareket yasası da ivme ile ilgili önemli bir formül sunar: F = ma. Bu formüle baktığımızda 'F'nin kuvveti, 'm'nin kütleyi ve 'a'nın ivmeyi gösterdiğini söyleyebiliriz. Bu yasa, bir nesnenin kütlesi ile onu hızlandırmak için gereken kuvvet arasındaki ilişkiyi açıklar.

Kütle ivme formülüyse şöyledir: m = F/a

Dairenin alanı nasıl bulunur? Daire alanı hesaplama formülü