Gece çalışması için yeni düzenleme! Çalışan haklarını bilmeyen işverene cezalar yağacak

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başuzmanı İsa Karakaş, gece ve gündüz çalışmaları arasındaki farkları ve iş kanunları çerçevesinde işverenlerin uyması gereken kuralları detaylı şekilde değerlendirdi.

GECE ÇALIŞMASI İÇİN BELİRLENEN KURALLAR

İş Kanunu’na göre, gece çalışma saatleri 20.00 ile 06.00 saatleri arasını kapsar. Bu saatler arasında çalışmak, bazı sektörlerde yasal çerçevede düzenlenmiştir. Ancak, gece vardiyası uygulamaları her iş kolu için geçerli değildir ve bazı çalışanlar için istisnai yasaklar bulunmaktadır.

Gece çalışmaları, turizm, özel güvenlik, sağlık hizmetleri ve bazı sanayi sektörlerinde yaygın olarak uygulanmaktadır. Ancak işçilerin 7,5 saatten fazla çalıştırılması yasaktır. Çalışanların 7,5 saatten fazla çalıştırılmasının mümkün olduğu durumlarda, yazılı onay alınması gerekir. Gece vardiyası ile ilgili diğer önemli kurallar şunlardır:

Gece çalışan işçilerin, gündüz vardiyasına geçiş yapabilmesi için en az 11 saat dinlenme süresi alması gerekmektedir.
Vardiya değişikliği yapılması halinde, işçilere iki haftada bir dönüşümlü çalışma imkânı sunulmalıdır.
Gece çalışmasının kayıt altına alınması için iş yerinde giriş-çıkış saatleri, puantaj kayıtları ve iç yazışmalar delil olarak kullanılabilir.

GECE ÇALIŞMALARINA GETİRİLEN YASAKLAR VE CEZAİ İŞLEMLER

Gece vardiyasında çalışan işçilerin sağlığını ve güvenliğini korumak adına belirli grupların gece çalıştırılması yasaklanmıştır. İş Kanunu çerçevesinde, gece çalışması yapamayacak işçiler şu şekilde belirlenmiştir:

Doğum sonrası bir yıl dolduktan sonra, işçinin sağlık durumu gece vardiyasında çalışmaya uygun değilse, doktor raporu ile gece çalışması yasaklanabilir.
Gündüz vardiyasında çalışan bir işçi, rızası dışında gece vardiyasına geçirilemez. Eğer işveren bunu zorla yaparsa, işçi iş sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir.
18 yaşını doldurmamış bireyler gece vardiyasında çalıştırılamaz.
Hamile kadınlar ve yeni doğum yapmış işçiler, doğumdan sonraki bir yıl boyunca gece çalışamaz.

Tüm bu kurallara uyulmadığında, işverenlere ciddi para cezaları uygulanmaktadır. İşverenler için belirlenen cezalar şu şekildedir:

Her bir işçi için 21.213 TL para cezası uygulanmaktadır.
7,5 saatten fazla gece çalıştırılan işçilere fazla mesai ücreti ödenmemesi durumunda, işçi başına 2025 yılı için 3.837 TL ceza kesilmektedir.
Bu cezalar her yıl yeniden değerlendirilerek artırılmaktadır.