Yüzde 40, 50, 60 engelli raporu ile kim nasıl emekli olacak? SGK açıkladı
Değişiklik kapsamında engelli emeklilik işlemlerinde tek yetkili kurum SGK olurken, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın belirlediği engellilik derecelerine dayalı eski sistem tamamen kaldırıldı. Yeni sistemle birlikte engelli vatandaşlar, emeklilik hakkından yararlanabilmek için SGK sağlık kurullarından çalışma gücü kaybı raporu almak zorunda kalacak. Bu değişiklik, özellikle mevcut vergi indirimi raporlarıyla emekliliğe hazırlanan binlerce kişiyi doğrudan etkiliyor.
VERGİ İNDİRİMİ SİSTEMİ TAMAMEN KALDIRILDI
Mevcut uygulamada 1 Ekim 2008 öncesi sigortalı olan engelli vatandaşlar, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın belirlediği engellilik derecelerine göre vergi indirim belgesi alarak yaş şartı aranmaksızın emekli olabiliyordu. Bu sistem, engelli vatandaşlara önemli bir avantaj sağlıyor ve erken emeklilik imkanı sunuyordu.
Ancak yeni düzenlemeyle birlikte vergi indirim belgesi esasına dayalı bu sistem tamamen ortadan kaldırıldı. Artık tüm emeklilik işlemleri Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından çalışma gücü kaybı oranına göre değerlendirilerek yürütülecek.
Bu değişiklik, iki farklı kurumun farklı kriterlerle verdiği kararlar arasındaki uyumsuzluğu gidermeyi amaçlıyor. Önceki sistemde Maliye Bakanlığı'nın kabul ettiği raporlarda üç farklı hastalığın engellilik oranı 30'ar puandan toplam 90 puan olarak hesaplanabiliyordu. Bu durumda kişiye yüzde 90 oranında engelli raporu düzenleniyordu.
Buna karşılık aynı kişi için düzenlenen SGK raporunda çalışma gücü kaybı oranı yüzde 30'da kalabiliyordu. Bu farklılık, vatandaşların mağduriyetine yol açıyor ve sistem karmaşası yaratıyordu. Yeni düzenleme bu tür çelişkileri ortadan kaldırmayı hedefliyor.
SGK SAĞLIK KURULU RAPORU ZORUNLU HALE GELDİ
Engelli emeklilik hakkından yararlanmak isteyen sigortalılar bundan sonra mutlaka SGK'nın sağlık kurullarından çalışma gücü kaybı raporu almak zorunda kalacak. Bu rapor SGK sağlık kurulu tarafından onaylandığı takdirde, kişinin sigortalılık süresi ve prim günü koşullarını tamamlaması halinde emeklilik hakkı kazanılacak.
SGK sağlık kurullarının vereceği kararlar, vatandaşların emeklilik haklarını belirlemede tek ölçüt haline geliyor. Bu kurullar, çalışma gücündeki kayıp oranını tıbbi kriterler doğrultusunda değerlendirerek karar verecek.
İtiraz durumlarında ise SGK Merkez Sağlık Kurulu devreye girecek. Bu düzenleme, karar verme süreçlerinde tek merkezli bir yapı oluşturarak daha tutarlı sonuçlar alınmasını amaçlıyor.
Yeni sistemde engellilik oranları yüzde 40, 50 ve 60 şeklinde kategorilere ayrılacak. Her kategori için farklı emeklilik şartları uygulanacak ve çalışma gücü kaybı oranına göre emeklilik yaşı belirlenecek.
MEVCUT RAPOR SAHİPLERİ NASIL ETKİLENECEK?
Halen engelli raporuna dayanarak vergi indiriminden yararlanan ve prim günü ile sigortalılık süresinin tamamlanmasını bekleyen vatandaşlar, emekli olmak için başvurduklarında SGK sağlık kurullarından yeni rapor almak zorunda kalacak.
Bu durum, binlerce vatandaşı doğrudan etkiliyor. Önceki vergi indirimi raporu ile emeklilik hakkı kazanamayacak olan bu kişiler, SGK sağlık kurullarından alacakları raporlardaki çalışma gücü kaybı oranına göre emekli olabilecek ya da olamayacak.
