Yenidoğan sağlığında kritik test topuk kanı uygulaması neden yapılıyor?

Türkiye'de yenidoğan bebeklerin sağlığı için uygulanan topuk kanı testi, son günlerde yasal zorunluluğu ile gündeme geldi. Adana'da bir ailenin bebeklerine topuk kanı testi yaptırmaması üzerine yaşanan hukuki süreç, konunun önemini bir kez daha ortaya koydu.

2.5 aylık bebeğe kayyum atanması ile sonuçlanan olay, ailelerin bu teste ilişkin sorumluluklarını tekrar gündeme getirdi. Peki topuk kanı uygulaması ne işe yarıyor, neden zorunlu ve yapılmazsa ne olur? İşte bilinmesi gerekenler…

TOPUK KANI TESTİNİN ÖNEMİ VE UYGULANMASI

Yenidoğan bebeklerden doğumdan sonraki ilk hafta içinde alınan topuk kanı örneği, erken teşhis açısından hayati önem taşıyor. Test, bebeğin topuğundan alınan küçük bir kan örneği ile gerçekleştiriliyor.

1987 yılında başlayan bu uygulama, 2006 yılında 'Ulusal Yenidoğan Tarama Programı' kapsamına alınarak zorunlu hale getirildi. Program, bebeklerde görülebilecek genetik ve metabolik hastalıkların erken dönemde tespit edilmesini amaçlıyor.

YASAL ZORUNLULUK VE TESTİN YAPILMAMASININ SONUÇLARI

Türkiye'de devlet tarafından uygulanan bu sağlık programı, tüm yenidoğanlar için zorunlu bir test niteliği taşıyor. Testin yapılmaması durumunda, bazı ciddi hastalıkların erken teşhis edilememesi riski ortaya çıkıyor. Örneğin, fenilketonüri gibi tedavi edilebilir hastalıkların geç fark edilmesi, zihinsel gelişim geriliği gibi kalıcı hasarlara yol açabiliyor.

Sağlık Bakanlığı verilerine göre, erken teşhis edilen vakalarda tedavi başarısı oldukça yüksek seviyelerde seyrediyor. Uzmanlar, testin yapılmamasının çocuğun sağlığı açısından telafisi güç sonuçlar doğurabileceğini vurguluyorlar. Bu nedenle, test yaptırmayan aileler hakkında yasal işlem başlatılabiliyor ve çocuğun sağlığının korunması adına kayyum atanması gibi önlemler alınabiliyor.

Test, devlet hastanelerinde ücretsiz olarak uygulanıyor ve sonuçlar kısa sürede ailelere bildiriliyor. Herhangi bir hastalık tespit edilmesi durumunda, tedavi süreci hızla başlatılarak olası komplikasyonların önüne geçiliyor. Sağlık yetkilileri, ailelerin bu konudaki farkındalığının artırılması için çeşitli bilgilendirme çalışmaları yürütüyor ve doğum yapılan sağlık kuruluşlarında gerekli yönlendirmeleri yapıyor.