Emekli maaş sistemi kökten baştan değişiyor, yeni sistemin detayları

Türkiye'de emeklilik sistemi, önemli bir dönüşüm eşiğinde bulunuyor. Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında planlanan yeni düzenlemeler, emekli maaşlarının hesaplanma yöntemini temelden değiştirmeyi hedefliyor.

Bu değişiklikler, çalışanları daha uzun süre iş hayatında kalmaya teşvik ederken, prim gün sayısı yüksek olanlar için daha avantajlı bir sistem oluşturmayı amaçlıyor.

YENİ SİSTEMİN ANA HATLARI VE HEDEFLERİ

Yapılan çalışmalarda öne çıkan başlıklar arasında, mevcut karmaşık aylık bağlama sisteminin sadeleştirilmesi, enflasyon artışlarının yeniden düzenlenmesi ve aktüeryal dengenin yeniden sağlanması yer alıyor. Özellikle, sistemde kalmanın emekli aylığı açısından daha cazip hale getirilmesi, reform paketinin temel hedeflerinden biri olarak öne çıkıyor.

Mevcut sistemde uygulanan üçlü yapı, emekli aylığı hesaplamasını oldukça karmaşık hale getiriyor. 1999 öncesi, 1999-2008 arası ve 2008 sonrası için farklı hesaplama yöntemleri kullanılıyor. Yeni düzenleme ile bu karmaşık yapının sadeleştirilmesi ve tek bir hesaplama yöntemiyle, çok prim ödeyenin ve uzun süre çalışanın daha yüksek maaş alacağı bir sistem oluşturulması planlanıyor.

TABAN MAAŞ UYGULAMASININ GETİRDİĞİ SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Son yıllarda uygulanan taban maaş sistemi, düşük emekli aylığı alan kişilere destek sağlamak amacıyla getirilmişti. Ancak bu uygulama, beraberinde bazı sorunları da getirdi. Özellikle her zam döneminde ortaya çıkan "sıfır artış" sorunu, sistemin sürdürülebilirliğini tartışmaya açtı.

Ayrıca, taban maaşın hemen üstünde aylık alan emekliler için de adaletsiz bir durum oluştu. Örneğin, 3.600 gün prim ödemiş bir kişi ile 9.000 gün prim ödemiş bir kişi arasında neredeyse hiç fark kalmaması, sistemin adil olmadığı yönünde eleştirilere neden oldu.

Bu sorunların çözümü için, yeni sistemde prim gün sayısı ve ödenen prim miktarının daha belirleyici olması planlanıyor. Böylece, daha uzun süre çalışan ve daha yüksek prim ödeyen kişilerin emekli maaşlarında anlamlı bir fark oluşturulması hedefleniyor.